Pottoka Euskal Herriko berezko zaldi txikia da. Abere landatar eta indartsua izaki, pottoka milaka urteetan zehar Euskal Herriko mendietara egokitutako zaldia da, eta bere jatorria historian barrena oso atzean geratzen da. Jose Migel Barandiaran euskal etnografoak aipatzen du pottoka bere lanetan, eta zera dio: Euskal Herriko mendietan egun arte zaldi mota hau libre bizi izan dela, ia ukuiluan sartu gabe. Askotan pottokak harrapatzeko beraien jabeek benetako "ehizaldiak" antolatu behar izaten zituzten.
